İç denetimin değeri

Serbest piyasa ekonomisinin 2000’li yılların başlarından itibaren yarattığı “rekabet etkisi” iç denetimin değerini öne çıkardı, 2001 krizi sonrasında şirketlerin “katma değerli” denetim ihtiyacında önemli artış oldu. Diğer yandan, şirketlerin artan verimli ve etkin olma ihtiyacı, mevzuata uyum endişeleri ve operasyonel risklerin kâra etkisi, günümüz iş dünyasında iç denetimin değerinin daha iyi anlaşılması yönünde çalışmalara da hız verdi.

Grubumuzda, iç denetim fonksiyonunun şirketlerin sürdürülebilir başarılarını desteklemesi ve başarıya giden yolda da bir değer katması önem arz ediyor. Bu değerin anlaşılması ve yerini bulması için öncelikle değer ve iç denetim kavramlarını hem irdelemek hem de doğru birleştirmek gerekiyor.

Bir şeyin önemini, özünü, nitelik ve niceliğini saptamaya yönelik yargıya değer denir. Diğer yandan iç denetim, kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve ona değer katmak amacını güden bir faaliyettir.

Katma değer ise; bir firmanın satın aldığı mal ve hizmetleri, satın alınabilir ürünlere dönüştürerek elde ettiği değerdir.

Peki, iç denetim açısından bakıldığında “katma değer” nasıl sağlanır?

Kurumun tüm sistemleri, süreçleri ve kültürü iç denetçiler için anlamayı ve detaylı analiz edilmeyi bekleyen temel hususlardır. Bu yönüyle denetçiler, her zaman tetikte olarak hedeflere ne zaman ulaşmakta güçlük oluşacağını önden kestirmelidir. Denetçiler ellerindeki fotoğraftan geçmişte ne olduğu, gelecekte bizi ne bekliyor ve operasyonlarımızı nasıl etkileyeceği sorularına cevap ararlar. Bu yolla, kurumun hedeflerine ulaşabilmesi için hangi yolların izlenmesi gerektiği hakkında da içgörülerini geliştirirler.

Denetçiler bir kurumun stratejik, mali ve operasyonel hedeflerine ulaşması ve etik kurallara uygun bir hesap verebilirlik ortamı ve kültürünü koruması bakımından her şeyin olması gerektiği gibi gidip gitmediğini değerlendirirler. Bu vasfıyla denetçiler, birer kurumsal uyum profesyonelleridir. İç denetçiler yaptıkları risk analizleri sırasında, risk kaynaklarını araştırır, riskleri şiddeti yönünden sınıflandırır, yürürlükteki kontrollerin yeterli oldukları konusunda güvence verir ve gözlemleri ile çalışma sonuçlarını kuruma rapor ederler. İç denetçiler; hangi risklerin kabul edilebileceği, hangilerinin bertarafının orta vadede gerektiği ve hangilerinin ise bir felakete neden olabileceği ve tüm bunlara ilişkin performans ve risk yönetiminin nasıl geliştirilebileceği konularında danışmanlık verebilirler. İç denetim fonksiyonunun danışmanlık rolü ile ilgili olarak, farklı operasyonlarda ve coğrafyalarda yer alan anlaşmalar yoluyla elde edilen bilgi ve tecrübe, denetçiler tarafından diğer başka şirketlerde de gelişim alanı olarak gösterilebilir.

Her gün değişen dünyada, denetçiler de sürekli gelişerek ve değişikliklere uyum sağlayarak kurumun ihtiyaçları ve mevcut operasyonlarını göz önünde bulundururak gelişim ve gerekli hallerde değişim önerilerinde bulunurlar. Bu anlamda, yeni geliştirilen teknolojiler hakkında danışmanlık hizmeti sunar, fırsatları analiz eder, kurumsal gelişim için değişim ve değişime uyum tavsiyelerinde bulunurlar.

Özetle denetimde değer; kurumun amaçlarını gerçekleştirme fırsatlarını işaret ederek ve bu yöndeki becerilerini gözeterek bir yandan kurumun faaliyet olgunluğu seviyesini artırırken diğer yandan riske maruz kalabileceği alanları da azaltmayı amaçlar.

İç denetim, geleneksel ticaret yapan şirketlerde kâra, modern şirketlerde ise sürdürülebilirliğe ve rekabet edebilme gücüne direkt etki eder. Denetim ve denetçiye yapılan ve yapılacak yatırımların şirket yönetimlerince bu etki değeri ile anlaşılması son derece önemlidir.

Denetim Müdürü Fatma Aksoy Özek’in Value of Internal Auditing from Perspectives of Internal Auditors and Stakeholders in Anadolu Group konulu tezi, Denetim Uzmanı Gözde Gedik tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır.

Kaynaklar:

http://www.ciiaconference.com/_download/6_Garitte_IIA-Czech-05112015-v3.pdf

https://www.tide.org.tr/file/documents/pdf/IIA_Ic_Denetimin_Paydaslar_Icin_Degeri_Detay.pdf

https://www.tide.org.tr/page/26/Ic-Denetimin-Tanimi

CASS FTMBA BUSINESS MASTERY PROJECT- Value of Internal Auditing from Perspectives of Internal Auditors and Stakeholders